Terapia integracji sensorycznej w domu
Pandemia, koronawirus, zamknięcie w domu to dla dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej czas bardzo trudny. Czas kwarantanny jest dla nas wszystkich czasem ogromnej próby. Przerwa w systematycznej terapii SI może skutkować trudnymi zachowaniami
u dzieci. Może wywoływać częste ataki złości, frustrację czy histerię. Pamiętajmy, że wystarczy kilka minut dziennie, aby zapewnić dziecku doświadczenia sensoryczne, których potrzebuje. Każde dziecko wymaga innej stymulacji. Wykorzystajmy ten czas spędzony z dzieckiem w domu na ćwiczenia i zabawy kreatywne, które wpłyną na poprawę funkcjonowania naszych dzieci, zwłaszcza tych z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego.
Zaburzenia w funkcjonowaniu często dotyczą trzech bazowych systemów sensorycznych: przedsionkowego, proprioceptywnego i dotykowego. Opisane przeze mnie aktywności dotyczą właśnie tych bazowych systemów. Dieta sensoryczna rozłożona w ciągu całego dnia jest niezbędna i potrzebna dla właściwego funkcjonowania dziecka. Przedstawione propozycje ćwiczeń można samodzielnie dostosować do indywidualnych potrzeb dziecka. Zabawy i ćwiczenia można wykonać w domu. Nie wymagają specjalistycznego sprzętu. Liczy się kreatywność i pomysłowość. Rodzic musi dbać o bezpieczeństwo dziecka podczas aktywności ruchowych.
Propriocepcja ( umożliwia nam odbiór wrażeń płynących z mięśni, stawów i ścięgien; wrażenia te wpływają na naszą pozycję ciała, planowanie motoryczne ruchów; dzięki propriocepcji dziecko wie, czy ciężko stąpa, czy chodzi na palcach, jak mocno trzyma kredkę podczas kolorowania)
Przykładowe ćwiczenia i zabawy stymulujące układ proprioceptywny ( czucie głębokie):
-skoki na minitrampolinie (jeśli dziecko posiada) lub skoki na łóżku, a potem zeskoki na dywan, na którym mogą być rozłożone miękkie poduszki
-zabawa „Taczki”- trzymamy dziecko za kostki, a ono chodzi w takiej pozycji na rękach wspartych o podłoże po pokoju
– za pomocą kawałka gumy lub sznurka (długość dwa razy większa niż wysokość dziecka,
a końce muszą być zszyte lub związane) dziecko tworzy różne figury geometryczne( koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt), wykorzystując do tego ręce i nogi
-zabawa w „Lustro” –dziecko naśladuje ruch rodzica
-„Sprzątanie zabawek”- dziecko zbiera porozrzucane po pokoju zabawki różnej wielkości i o różnym ciężarze, następnie wkłada je bądź wrzuca do pudełka
-zabawa „Trzymaj ścianę”- dziecko napiera na ścianę, wykorzystując różne części ciała
( ręce, plecy)
– przeciąganie liny, siłowanie się w dwie osoby
– zabawa w zawijanie dziecka w koc lub karimatę ( głowa na wierzchu) i turlanie po dywanie
Przedsionek ( znajduje się w uchu wewnętrznym; odpowiada za ruch; dziecko uczy się, jakie położenie ma jego głowa względem ziemi, niezależnie od tego jaki ruch ciała wykonuje)
Przykładowe ćwiczenia i zabawy stymulujące układ przedsionkowy:
-huśtanie na kocu, na dostępnej huśtawce
-skoki typu „żabka” i „pajacyk”
– rozsypanie na dywanie kart np. gra w karty „Piotruś”- dziecko zbiera karty np. skacząc, czołgając się itp.
-zabawa w naśladowanie chodu różnych zwierząt( dziecko chodzi jak: kaczka, niedźwiedź, jaszczurka, zając)
Dotyk ( wrażenia odbierane przez dłonie, stopy, twarz, całe ciało dziecka; odpowiada za kształtowanie się schematu ciała; dzięki niemu dziecko odczuwa temperaturę przedmiotów, rozpoznaje rzeczy po fakturze)
Przykładowe ćwiczenia i zabawy stymulujące układ dotykowy:
– dotykanie palcami rąk różnych faktur materiałowych (skrawki różnych materiałów np. sztruks, futerko, aksamit, koronka, atłas itp.; można z kawałków materiałów stworzyć memory dotykowe)
– smarowanie rąk pianką do golenia i odbijanie rączek z pianką na kartonie rozłożonym na podłodze
– masaż ciała z użyciem różnych gąbek, myjek, szczotek, ręcznika- pocieranie ciała z różną siłą
– malowanie farbami przy użyciu rąk, pędzla, gąbek na folii lub kartonie
– wykonywanie gniotków z użyciem balonów, które wspólnie z dzieckiem wypełniamy np. mąką, ryżem lun innymi produktami spożywczymi
– zabawy z piaskiem kinetycznym lub np. cieciorką, ryżem ( w piasku chowamy różne przedmioty, których dziecko szuka)
Poprzez ćwiczenia i zabawy ruchowe dzieci rozwijają swoje umiejętności sensoryczne. Aktywność sensoryczna jest ważna. Pamiętajmy, by dostarczać jej dzieciom, zwłaszcza teraz, kiedy nie możemy z nimi wyjść na plac zabaw i nie mamy systematycznych oraz stałych zajęć na sali z terapeutą integracji sensorycznej. Zadbajmy w naszym domu o prawidłowy rozwój naszych dzieci.
Anna Szotek- terapeuta integracji sensorycznej, neurologopeda
W razie pytań zachęcam do kontaktu ze mną: logopeda.anna@pppolkusz.pl
Źródło: J. Newman, C. Kranowitz, Zgrane nie-zgrane dziecko, wyd. Harmonia, 2017