Praca z dzieckiem z Zespołem Nadpobudliwości Psychoruchowej
ADHD to skrót od angielskiej nazwy Attention Deficit Hyperactivity Disorder, czyli „Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi”, jest określeniem diagnostycznym opisującym zróżnicowaną grupę dzieci przejawiających problemy związane z brakiem koncentracji uwagi lub skłonnością do rozpraszania uwagi, które często idą w parze z impulsywnością i nadaktywnością. ADHD często nazywany jest „zespołem hiperkinetycznym” lub „zespołem nadpobudliwości psychoruchowej”.
Istnieją 3 grupy objawów ADHD : zaburzenia koncentracji, nadruchliwość oraz nadmierna impulsywność.
Praca z dzieckiem nadpobudliwym jest czasochłonna i obciążająca. Wymaga wiele zaangażowania zarówno ze strony rodziców , jak i nauczycieli. Dzieci nadpobudliwe są dziećmi trudnymi, wymagającymi większego wkładu pracy, większej cierpliwości, bardziej przemyślanego, konsekwentnego działania dla osiągnięcia pozytywnych rezultatów wychowawczych.
By pomóc dziecku w zaburzeniach koncentracji uwagi, należy:
-Skracać zadania
W trakcie odrabiania lekcji konieczne jest stosowanie częstych przerw w pracy. Ponadto ważne jest , aby zwracać się do dziecka krótko , zwięźle i podawać jedno polecenie naraz.
-Usuwać zbędne bodźce
Czyli stosować technikę „pustego biurka” – w miejscu, w którym dziecko odrabia lekcje zostawiamy tylko najpotrzebniejsze rzeczy, które potrzebne są w danym momencie. Należy zadbać o wycieszenie telefonu. Rozpraszać może także np. tykanie zegara.
-Przywoływać rozproszone myśli
Należy upewnić się czy dziecko nas słucha – możemy to sprawdzić proszą je , by powtórzyło po nas polecenie. Zamiana nauki w zabawę pozwala na lepsze zrozumienie i zapamiętanie treści. Gdy dziecko zajmuje się czymś innym niż chcemy, przywołujemy jego uwagę.
Drugą grupę objawów ADHD stanowi nadruchliwość.
Akceptacja
Niezwykle ważna jest akceptacja nadruchliwości dziecka, gdyż ruch jest dla niego koniecznością. Dobrym sposobem jest podpowiadanie dziecku, co może zrobić jeśli nie może już pozostać w miejscu, niż zmuszanie go do nieruchomego siedzenia.
Bezpieczne sposoby „ruszania się”
W klasie można uczynić z ucznia z ADHD swego pomocnika – zaangażować go do przyniesienia kredy, wytarcia tablicy, rozdania zeszytów. W trakcie słuchania przez dziecko lekcji czy w trakcie, gdy uczeń czyta może bawić się plasteliną, krążkiem do ugniatania.
Zajęcia sportowe
Sport umożliwia odreagowanie napięć, a z drugiej strony wdraża dziecko w systematyczne zajmowanie się czymś w sposób uporządkowany.
Nadmierna impulsywność:
Przypominanie zasad powtarzanie poleceń
Nadmierna impulsywność to grupa objawów nad która trudno zapanować, bo dziecko może zapanować nad swoją impulsywnością dopiero wtedy, gdy ktoś mu o tym przypomni. Należy więc w odpowiednim momencie przypominać o istnieniu danej reguły.
Omówione z dzieckiem sygnały „przypominajki”
Polecana metodą, by dziecko pamiętało o regułach i zasadach są „przypominajki” graficzne. Dla młodszych dzieci w formie znaków graficznych czy rysunków, a dla starszych dzieci może to być krótki tekst.
Przewidywanie niebezpiecznych sytuacji i zamienianie je w bezpieczniejsze. Aby było to możliwe, konieczne jest analizowanie i monitorowanie zachowań dziecka. A także przypominanie o zasadzie obowiązującej w potencjalnie trudnej sytuacji.
Aby ułatwić funkcjonowanie osobom z ADHD dobrze jest stosować różne schematy działania i plany czynności.
Zasady ważne przy odrabianiu prac domowych:
ZASADY:
Ustalenie pakietu przywilejów – są one dostępne tylko dla dzieci , które odrobiły prace domowe
Stała pora odrabiania lekcji
„Konsekwencja cykająca” – dziecko traci tyle minut przyjemności, ile minut później usiadło do odrabiania zadań domowych
Przygotowanie miejsca do odrabiania lekcji
Obecność rodzica przez cały czas nauki
Lista zadań do wykonania
Ustalenie co może robić dziecko w czasie przerwy
Pakowanie tornistra
Pochwały
Przyjemności
W przebywaniu z dzieckiem z ADHD najważniejsza jest akceptacja jego zachowania, bo wielu trudnych sytuacji po prostu nie da się uniknąć.
DZIESIĘĆ PRÓŚB NADPOBUDLIWEGO DZIECKA:
- Pomóż mi skupić się na jednej czynności;
- Pomóż mi uporządkować świat, stwórz ze mną plan działania;
- Nie każ mi się śpieszyć, ja ciągle jeszcze się zastanawiam;
- Wskaż mi wyjście z trudnej sytuacji, sam go nie znajdę;
- Chwal szybko i szczegółowo to, co było dobrego w mojej pracy, muszę to wiedzieć od razu;
- Wydawaj mi tylko jedno krótkie polecenie i każ mi je powtórzyć, a wykonam je;
- Przypominaj mi abym się zatrzymał i pomyślał, a dopiero potem działał;
- Dziel mi każdą pracę na krótkie etapy, abym widział ich koniec;
- Nagradzaj mnie za część dobrze wykonanego zadania, za poprawę, a nie za bycie doskonałym;
10.Przypominaj mi i sobie o moich mocnych stronach.
Literatura:
Pfiffner L. Wszystko o ADHD. Wyd. Zysk i S-ka.1996.
Poradnik dla rodziców dzieci z ADHD Artur Kołakowski, wyd. przez Janssen-Cilag Polska.
- Wolańczyk, A. Kołakowski, M. Skotnicka: „Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci”
Opracowała Karolina Wcisło -pedagog PPP